DESCRIPTION:
Nederlands Studenten Orkest 2011
Dirigent: Peter Biloen
Marijn Simons: Moriae Encomium (De Lof der Zotheid)

14 februari 2011, De Doelen, Rotterdam
Videoregistratie: CampusTV
Audioregistratie: Radio 4 & KRO
---
'Lof der zotheid' na 500 jaar nog actueel

Componist Marijn Simons over zijn Moriae Encomium

Al enige tijd wilde ik graag een stuk componeren als politiek en sociaal commentaar op de hedendaagse samenleving. Zodra ik het idee kreeg om daarvoor Erasmus' 'Moriae Encomium' (de originele Latijnse titel voor 'De Lof der Zotheid') te gebruiken, was ik erg geïnspireerd om dit te 'vertalen' in een muzikaal commentaar op wat ik om mij heen zie in mijn dagelijks leven.

Het Nederlands Studenten Orkest brengt dit stuk in februari 2011 in wereldpremière, met een toernee die begint in Someren en eindigt in Het Concertgebouw in Amsterdam. Tijdens het schrijven ontdekte ik dat precies 500 jaar geleden 'De Lof der Zotheid' voor het eerst is gepubliceerd. De satire van Erasmus is 500 jaar later nog steeds bijzonder up-to-date!

Mijn tien minuten durende orkestrale werk 'Moriae Encomium' is in feite een symfonisch gedicht. Ik heb besloten het niet zo te noemen, omdat de muzikale taal van de compositie niet bepaald poëtisch is. De vorm van een symfonisch gedicht is door de twintigste eeuwse esthetiek verdwenen. Tegenwoordig is het algemene gevoel (in het bijzonder in Europa) dat moderne klassieke muziek abstract moet zijn en niet gebruikt mag worden om op programmatische wijze externe onderwerpen te beschrijven. Mijn stuk doet het tegenovergestelde. Het is een symfonisch gedicht op Listziaanse wijze: het gebruikt muzikale gebaren, effecten en citaten om via muziek een stuk literatuur te beschrijven.

Een paar 'voetnoten' over sommige passages:

Na de opening is er een altvioolsolo (een plaagstoot naar de concertmeester die normaal gesproken de solo's speelt), begeleid door de rare combinatie van twee tuba's, twee trombones en één cello. De altvioolsolo portretteert een van de zo briljant omschreven figuren van Erasmus. Of het nou een theoloog, een politicus of een recensent is, dat mag de luisteraar zelf beslissen.

In de volgende passage zit voor de houtblazers een citaat uit de koraalmelodie 'Es ist genug'. Dit "Het is genoeg"-thema wordt het motto van de houtblazerssectie. Het is waarschijnlijk bedoelt voor de drummer die op dit moment iedereen aan het irriteren is met zijn hyperactieve groove. Het motto zou ook mijn persoonlijke commentaar op de katholieke kerk kunnen zijn. Toen ik ontdekte dat er maandelijks een redelijk groot bedrag van mijn salaris werd afgetrokken voor kerkbelasting , ben ik officieel uit de kerk gestapt (nog voor de recente seksschandalen). Sindsdien ben ik alleen maar blij niet meer gelieerd te zijn aan een instituut die betrokken is geweest bij geweld en corruptie.

Het korte citaat uit de 'Battle Hymn of The Republic' heeft vanzelfsprekend een directe link met Erasmus' hoofdstuk over oorlogen.

Het Nederlandse volkslied wordt instrumentaal weggehoond door akkoorden van de blazers. Het weghonen is niet vanwege het volkslied (wat ik zeer waardeer), maar vanwege het feit dat Nederlands diverse culturele identiteit op dit moment wordt vernietigd door extreem rechtse ideeën in de politiek.

Het gebruik van het politiefluitje heeft vanzelfsprekend verschillende betekenissen, die allemaal een lof der zotheid zijn.

Tekst: Jisca Cohen
---
Dutch Student Orchestra 2011
Director: Peter Biloen
Composer: Marijn Simons
--
Website: www.nso.nl
Facebook: www.facebook.com/nederlands.studentenorkest
Twitter: www.twitter.com/studentenorkest